Prawdziwy las

W Wielkanoc poszliśmy do Kręckiego Łęgu, a w Wielki Poniedziałek tradycyjnie już ruszyliśmy do innego rezerwatu, już nie w zasięgu pieszej wycieczki, ale też niezbyt daleko - do rezerwatu Uroczysko Grodziszcze. Jest to rezerwat maleńki, zaledwie 15 ha, choć położony w środku renaturyzującej się doliny Leniwej Obry, otoczony łąkami, zaroślami, ale też lasami o różnym stopniu naturalności. Zagajniki i zarośla, w tym spore fragmenty dzikie i "zaniedbane", również zasługujące na ochronę rezerwatową (choćby uroczysko Żabi Młyn), łączą go z położonym kilka kilometrów dalej dużo większym Kręckim Łęgiem. Razem lasy te tworzą jedną z najcenniejszych enklaw dzikości na Ziemi Lubuskiej. 

Co to właściwie znaczy "prawdziwy las"? Prawdziwy - czyli naturalny albo chociaż zbliżony do naturalnego. Mówi się, że taki las można opisać skrótem WWW - wielogatunkowy, wielowarstwowy, wielowiekowy.

Typowe gospodarcze lasy wciąż rzadko spełniają te kryteria. Ale jest jeszcze jedna bardzo ważna cecha, bez której las nie będzie lasem, będzie tylko drzewostanem.

To tzw. martwe drewno, choć trudno znaleźć w lesie coś tak bardzo wypełnionego życiem, jak stojące lub przewrócone ciała leśnych olbrzymów. Próchniejące pnie drzew to podstawa bioróżnorodności lasu.

Większość przewróconych drzew w rezerwatach w dolinie Leniwej Obry to jesiony. Tajemnicza choroba, nie mająca jednej przyczyny, będąca rezultatem działania zmian w środowisku (poziom wody, klimat, zanieczyszczenia), a także ataku na osłabione drzewa grzybów, roztoczy i chrząszczy, powoduje zamieranie tych pięknych drzew. Szkoda jesionów, ale dzięki temu w naturalnych, chronionych lasach w ciągu 20 lat przybyło tyle martwego drewna, ile pewnie "produkowałoby się" przez 200 lat. W próchniejących drzewach znajdują mieszkanie owady, roztocze, grzyby, gryzonie, ptaki... Małe rezerwaty nad wyprostowaną przez Niemców rzeczką w zachodniej Polsce mają szansę stać się prawdziwym lasem, choć pełna odbudowa ekosystemu potrwa jeszcze zapewne wieki, jeśli w ogóle jest możliwa.