Zapiski szpitalne – cz.3

Podobno nie mamy na co narzekać.

Bo kiedyś rodzice w ogóle nie mogli być z dziećmi w szpitalu.

Bo w innych szpitalach, na innych oddziałach bywa gorzej.

Być może.

Wstajemy o piątej. Wtedy trzeba zwinąć z podłogi karimatę, śpiwór, poduszkę i schować tak, żeby nie rzucały się w oczy. Według regulaminu na salach chorych nie wolno przechowywać żadnych rzeczy do spania. Tyle że nie ma innego miejsca, gdzie można byłoby je przechowywać, więc wszyscy rodzice trzymają je na salach, pod dziecięcym łóżeczkiem. Ale poduszka – właściwie poduszeczka, mały jasiek - nie może leżeć na torbie, z jakiegoś powodu musi być niewidoczna. Najlepiej, żeby torba też nie rzucała się w oczy. Powinna być jedna, niezbyt duża.

Niektórzy siedzą tu miesiącami i codziennie o piątej chowają karimatę i śpiwór pod łóżeczko. W sobotę i niedzielę można spać do 6, czasem trochę dłużej. Rodzice nie przebierają się w piżamy, nie jest to mile widziane. Śpią w ubraniu. Klucz do łazienki w dyżurce pielęgniarek. Ubikacja jedna na cały oddział, trzeba trzymać sobie drzwi, bo nie da się w niej zamknąć. Nie ma papieru, nie ma ręczników papierowych. Z mydłem różnie. Mamy XXI wiek.

Sprzątanie, kąpanie dzieci, zmiana pościeli... Nie we wszystkich pokojach jest wanienka i ciepła woda, ale można dostać miskę do umycia malucha. Ale przez większość długiego poranka rodzice po prostu siedzą na twardych krzesłach przy łóżeczkach i drzemią. Niektórzy opierają głowę o łóżeczko dziecka (teoretycznie nie wolno), inni o twardy parapet...

Około ósmej wizyta, czyli obchód. Początkowo czekałam na ten moment, licząc, że przyjdzie wtedy lekarz i powie mi coś o dziecku, jego wynikach, planowanych badaniach, rokowaniach... Ale tutaj wygląda to inaczej. To chyba najbardziej upokarzająca chwila w rozkładzie dnia. Tłum lekarzy i pielęgniarek po kolei wchodzi do sal. Rodzice są wypraszani. Możemy patrzeć przez szybkę, jak lekarze budzą dziecko, ono płacze, rozmawiają, gestykulują, coś pokazują. Po czym wychodzą, mijając rodzica, jakby był meblem – i idą do następnej sali. Żeby się czegoś dowiedzieć, trzeba polować. Prosić o rozmowę czy konsultacje, jeśli lekarz akurat jest – a zwykle go nie ma albo jest bardzo zajęty. Najlepiej więc zagadnąć w biegu na korytarzu, złapać niemal dosłownie za fartuch. Ale jeśli dziecko cały dzień płacze na rękach, podpięte do kroplówki, to trudno się ruszyć z sali i czaić się pod drzwiami dyżurki. Bywało, że dziewczyny zostawiały na sali w czasie obchodu dyktafon. Taki system – właściwie totalitarny – musi rodzić ruch oporu.

Śniadanie. Dla mojego 16-miesięcznego dziecka, przez tydzień karmionego dożylnie na IOM i dopiero zaczynającego jeść, dostałam dwie kromki chleba z margaryną i dwa plasterki dziwnej wędliny. O dietę półpłynną doprosiłam się po dwóch dniach.

Korzystać z kuchni rodzicom nie wolno. Nie wolno też mieć czajnika, grzałki ani spożywać napojów i posiłków na salach. W regulaminie mowa jest o gorących, ale oddziałowa potrafi przyczepić się też do bułki z serem. Ludzie tu mieszkają, żyją tygodniami, miesiącami. Oczywiście jedzą i piją, żeby przeżyć. W stresie zapomina się o jedzeniu, przy cierpiącym dziecku trudno też znaleźć na to chwilę, jakoś trzeba sobie radzić. „Weterani” trzymają czajniki ukryte w szafkach, wiedzą też, kiedy można bezkarnie wejść do kuchni, skorzystać z mikrofalówki, zagrzać wodę na mleko czy kaszkę dla płaczącego malucha. Bo teoretycznie trzeba o ciepłą wodę prosić pielęgniarki, ale one naprawdę mają dużo na głowie i czasem czeka się długo. A dziecko płacze, więc trzeba łamać zasady. Nie da się ich nie łamać, bo są nieludzkie. Tego wszystkiego trzeba się nauczyć. Trzeba też przestać się bać. Bo kiedy człowiek jest co chwilę strofowany, co chwilę robi coś źle, co chwilę łamie regulamin albo po prostu podpada, w pewnym momencie wchodzi w rolę ofiary.

Pierwszego dnia usłyszałam na przykład „proszę nie stwarzać atmosfery sztucznego pośpiechu”.

Ok. 20-21 można rozłożyć karimatę i przenieść się z krzesła na podłogę. Moje miejsce jest pod przewijakiem. Głowę mam przy dużym czerwonym koszu z napisem „odpady medyczne”, nogi – przy łóżeczku synka. Tylko trzeba zostawić trochę miejsca dla pielęgniarki, która w nocy przychodzi podać leki. Wreszcie odpoczywa kręgosłup i nogi. Choroba „zawodowa” szpitalnych rodziców – zapalenie żył głębokich. Od siedzenia na krześle całymi godzinami, codziennie, tydzień po tygodniu. „Weterani” radzą: trzeba ćwiczyć. Jak tylko się da, trzymać nogi wyżej, chodzić – nie stać. Trzeba siadać na krześle po turecku, siadać na podłodze z nogami wyżej, kłaść nogi na drugim krześle, jeśli akurat jest wolne. Oczywiście można za to „oberwać”, ale trzeba. Bo w pewnym momencie stopy zaczynają szczypać, kostki robią się sine... i wtedy już jest poważny problem.

Podobno za komuny w więzieniach też nie można było się położyć w dzień.

Z jednej strony – jesteśmy niezbędni. Karmimy nasze dzieci, poimy, przytulamy, przewijamy, kąpiemy, usypiamy, uspokajamy, pilnujemy, żeby kroplówka równo kapała, żeby wężyk się nie plątał, żeby elektrody się nie odklejały, informujemy, kiedy coś jest nie tak, kiedy wenflon się zatka, kroplówka się skończy. Personelu nie ma dość dużo, żeby to wszystko ogarnąć – chyba że po prostu dzieci leżałyby w zasikanych pieluchach, głodne i płakały, aż ktoś znajdzie czas, żeby się nimi zająć. Żaden rodzic nie zgadza się na to, jeśli naprawdę nie musi.

Z drugiej strony – jesteśmy traktowani jak intruzi. Nie przez wszystkich lekarzy, nie przez poszczególne pielęgniarki, często bardzo miłe i delikatne. Ale jakoś tak ogólnie przez system. Rządzi oddziałowa, przed nią odpowiadają pielęgniarki, które z kolei dyscyplinują rodziców. Szczególnie tych nowych. Tych, co siedzą miesiąc, dwa, pół roku – nikt już raczej nie rusza. Ale i oni chowają czajnik do szafki i zwijają karimatę o piątej... Czasem myślę, że jesteśmy personelem najniższego szczebla. Nie obowiązują nas prawa pacjenta, bo to dzieci są pacjentami. My jesteśmy nikim. Można do nas mówić na „ty” i strofować, jeśli dziecko ma mokrą pieluszkę albo koszulkę pobrudzoną zupką. A koszulki nie da się samemu zmienić, bo do rączki podłączona kroplówka.

Wiele jesteśmy w stanie znieść, żeby być z naszymi chorymi dziećmi. I wydaje się, że w szpitalach dobrze to wiedzą...



...mam nadzieję, że to ostatni tekst z tego cyklu, mam nadzieję, że nie będę miała już tematów do opisywania ani zbyt dużo czasu na pisanie...